Het doel van Geld Gappie is voorkomen dat de financiële zelfstandigheid die gepaard gaat met 18 jaar worden, leidt tot explosieve schulden. Geld Gappie richt zich op jongeren die binnenkort 18 worden en die lessen volgen in het praktijkonderwijs, speciaal onderwijs en vmbo. Door Geld Gappie ontvangt een aantal van deze leerlingen intensieve begeleiding van een professional bij alle administratieve stappen die gezet moeten worden rondom het 18 worden. De begeleiding start met 17,5 jaar. Deze professional is bijvoorbeeld een sociaal raadslid, een schuldhulpverlener of een maatschappelijk werker. Vervolgens worden de leerlingen gemonitord en worden de beginnende schulden getraceerd en verholpen. Geld Gappie heeft zich bewezen als op maat gesneden (vroeg) vroegsignalering voor jongeren van het praktijkonderwijs, speciaal onderwijs en vmbo.
Geld Gappie eerste prijs bij het samenwerkingsverband
Geld Gappie is een project dat bedacht is door You4Youth. In de praktijk is Geld Gappie doorontwikkeld met Orion, Buurtteam Zuidoost, de Dreef, Gemeente Amsterdam en de Hogeschool van Amsterdam (HvA).
Gappie won de eerste prijs bij het samenwerkingsverband als meeste innovatieve aanpak 2020 binnen het onderwijs. De jury bestond uit schooldirecteuren een leerlingen en zij kozen unaniem voor Geld Gappie.
Geld Gappie
In de afgelopen 3 jaar heeft Geld Gappie 61 leerlingen begeleid in Amsterdam Zuidoost in samenwerking met Buurtteam Zuidoost die de Geld Gappies regelden. Vanuit Money Start zijn de professionele docenten ook opgeleid tot Geld Gappie en kunnen na de lessen van ‘Hoe word je rijk?’ de leerlingen oppakken die 1 op 1 begeleiding nodig hebben in de overgang naar 18 jaar.
De werkwijze
De werkwijze is gebaseerd op de volgende pijlers:
- In de begeleiding van de cliënt onderscheiden we 3 fasen; de intakefase, de 18-worden fase en de monitoringsfase.
- De totale begeleiding duurt 1 jaar. Na 1 jaar maken we de balans op en verwijzen we zo nodig effectief door. Concreet is dit een half jaar voor het 18 worden en een half jaar na het 18 worden.
- Met de school maken we een selectie van leerlingen die in dat schooljaar 18 worden.
- Vervolgens belt de school of de projectleider van Geld Gappie de verzorgers en maken bij een akkoord een afspraak op school. Afhankelijk van de behoefte van de school.
- De leerlingen en de verzorgers (ouders/voogd) tekenen een samenwerkingsovereenkomst met ons waarin drie elementen zijn opgenomen: machtigingsformulier, een intake en een 18-worden lijst met keuzemogelijkheden. Dit is een menukaart (zie onderstaande overzicht van standaard en specifiek): DigiD aanvragen en DigiD app installeren, zorgverzekering aanvragen, uitleggen hoe de zorgverzekering precies werkt, zorgtoeslag aanvragen, mijn toeslagen.nl uitleggen, internetbankieren regelen en uitleggen, aangifte inkomstenbelasting et cetera.
- Leerlingen en verzorgers (ouders/voogd) kunnen zelf aangeven in een menukaart op welk onderwerpen (standaard/keuzeruimte) ze verdere ondersteuning willen.
- De meeste gesprekken worden online gevoerd. Leerlingen kunnen daardoor in hun eigen vertrouwde omgeving blijven, hetgeen uitval reduceert; In de afgelopen jaren zijn 85% van alle afspraken doorgegaan.
- Aanwezigheid van een laptop en internetverbinding is belangrijk en zal in overleg met het onderwijs geregeld worden;
- Met de online werkwijze ontstaat een actieve betrokkenheid van de leerlingen op handelingsniveau. Door deze deelname vergroten zij de digitale vaardigheden; Geld Gappie kan het niet overnemen, maar kijkt wel mee.
- Geld Gappie krijgt een e-mailaccount van de school of er wordt er één aangemaakt en de leerlingen zien wanneer ze een uitnodiging hebben ontvangen voor deelname aan een meeting;
- Alle informatie over de leerlingen blijft in de vertrouwde omgeving van het onderwijs en/of de buurtteams. De projectleider en Geld Gappie krijgen een plek binnen de systemen waarin alle informatie bewaard en ingezien kan worden door de organisatie zelf.
- Het werkproces voor de leerlingen bestaat uit huiswerkopdrachten, filmpjes en online samen naar websites gaan om belangrijke financiële zaken aan te vragen of te checken; Deze moet nog verder uitgebreid en aangevuld worden.
- Wij sluiten daarbij zoveel mogelijk aan bij de leef- en denkwereld van de jongeren;
- Geld Gappie en de projectleider hebben contact met de jongeren en zijn verzorger(s) (ouder(s)/voogd) en ondersteunen bij het regelen van belangrijke financiële zaken, zoals het zelfstandig aanvragen van een zorgverzekering, zorgtoeslag en DigiD.
- Alle onderdelen van de samen-zelf-doen-lijst zijn afgestemd op de LVB-niveau.
- Daarna monitort Geld Gappie een aantal maandenlang of alle betalingen goed gaan door samen in te loggen bij de bank van de leerling, bij de toeslagen.nl en bij de mail.
- De eerste schulden worden gezien en gelijk opgelost door professionals
De sluitende aanpak preventie van schulden
Geld Gappie is integraal onderdeel van de sluitende aanpak preventie van schulden, maar kan ook los worden ingezet.
De stappen van de sluitende aanpak preventie van schulden (klik op de afbeelding om deze te vergroten).
De sluitende aanpak preventie van schulden is een aanpak die vanuit de praktijk ontstaan is, geïnspireerd door de sluitende aanpak schooluitval. De kernwaarde van deze aanpak is:
JE BENT IN BEELD EN BLIJFT IN BEELD
Deze kernwaarde is tot stand gekomen doordat we tegen drie grote problemen aanlopen bij deze doelgroep:
1) leerlingen raken uit beeld zodra de eerste schulden worden gemaakt;
2) de jongen komen bij de vroegsignalering niet voldoende in zicht;
3) in de periode dat jongeren van school gaan tot het moment dat de jongeren in beeld komen bij de schuldhulpverlening, arbeidsintegratie of justitie, kunnen zij nog schulden maken zonder dat er een deurwaarder aanklopt. Dat kan oplopen tot duizenden euro’s.
De interventie is erop gericht om de jongeren vanaf het onderwijs niet meer uit beeld te verliezen en op tijd in te stappen met de professionals uit de buurt. Doel van de aanpak is om schulden te voorkomen of beginnende schulden direct aan te pakken door leerlingen op tijd te onderwijzen en/of begeleiden vanaf 17,5 jaar.
Het unieke van deze aanpak is het lesaanbod maar ook de 1 op 1 begeleiding van Geld Gappie start voorafgaand aan het 18e jaar, als er nog meestal nog geen schulden zijn.
De aanpak om jongeren te begeleiden in de overgang naar 18 jaar bestaat uit een trechteraanpak. Onderstaande drie onderdelen richten zich op zelfredzaam en redzaam maken van de leerlingen. De leerling die ondanks de vorige stap nog niet handelingsbekwaam is, wordt geleid naar een volgende stap. De groep wordt steeds kleiner tot er een heel klein groepje overblijft die vervolgens aangemeld wordt bij de bewindvoering of budgetbeheer.
De drie onderdelen van de trechteraanpak:
- De doorlopende leerlijn financiële zelfstandigheid binnen het onderwijs.
- De gastlessen van ‘Hoe word je rijk?’ zijn onderdeel van de doorlopende leerlijn. Check: www.hoewordjerijk.nl
- Geld Gappie: We organiseren een-op-een-begeleiding voor leerlingen die ondanks de lessen op school niet handelingsbekwaam zijn met 17,5 jaar oud. Deze leerlingen komen in aanmerkingen voor een Geld Gappie. Deze leerlingen worden preventief opgepakt door een Geld Gappie en 1,5 jaar begeleid. Bij de afronding is de leerling zelfredzaam, redzaam of nog niet handelingsbekwaam. In het laatste geval wordt de leerling warm aangemeld bij het buurtteam, budgetbeheer of bewindvoering. De aanpak is sluitend.
Kosten per traject van een jaar is €2500.
Artikelen in de MEDIA over Geld Gappie
Parool (2022): lees het artikel
Publiek Denken (2022): lees het artikel
Zorg en Welzijn (2022): lees het artikel
Buurtteam Amsterdam (2021): lees het artikel
